Payızlıq əkinlərdə torpaq hazırlığı gələcək məhsulun keyfiyyətinə və miqdarına birbaşa təsir edən vacib mərhələdir. Bu mərhələ xüsusilə buğda, arpa və digər taxıl bitkilərinin sağlam və bol məhsul verməsi üçün böyük əhəmiyyət kəsb edir. Torpağın düzgün hazırlanması su, qida maddələri və oksigenin bitki köklərinə daha yaxşı çatmasını təmin edir. Payızlıq əkinlərdə torpağın düzgün hazırlanması üçün aşağıdakı detallara diqqət yetirmək tövsiyə olunur:
 
1. Torpağın hazırlanmasına başlama zamanı
Payızlıq əkin üçün torpaq hazırlığına yay sonunda və ya payızın erkən dövrlərində başlamaq lazımdır. Bu torpağın kifayət qədər hazırlanması və qışdan əvvəl bitkilərin möhkəmlənməsi üçün zaman tanıyır. Əgər payızda torpaq hazırlığı gecikərsə, qış mövsümündə torpaq lazımi hazırlıq səviyyəsinə çatmayacaq və bu da məhsulun azalmasına səbəb ola bilər.

2. Torpağın növünə uyğun hazırlıq
Torpağın fiziki və kimyəvi xüsusiyyətləri payızlıq əkin hazırlığında nəzərə alınmalıdır.
Yüngül torpaqlar tez qurumağa meyilli olduğu üçün əlavə rütubət saxlama tədbirləri tələb edə bilər. Ağır torpaqlar isə nəm saxlayıcı xüsusiyyətlərə malikdir və buna görə də daha dərin şumlama tələb edə bilər.

3. Torpağın şumlanması
Payızlıq əkin üçün əsas addımlardan biri torpağın düzgün şəkildə şumlanmasıdır. Şum dərinliyini seçərkən, torpağın növü və becəriləcək bitki nəzərə alınmalıdır.
Ağır torpaqlarda dərin şumlama aparmaq tövsiyə olunur, bu, torpağın alt qatlarında hava sirkulyasiyasını artırır və köklərin daha yaxşı inkişafını təmin edir. Yüngül torpaqlarda isə daha az dərinlik kifayət edir.
Şumlama torpağı boşaldır, bitki köklərinin torpağa yaxşı nüfuz etməsinə şərait yaradır və su saxlama qabiliyyətini artırır.

4. Torpaq qatlarının hazırlanması
Torpaq üzərində əvvəlcədən aparılmış şumlama sonrası, torpağın üst qatları disk vasitəsilə yumşaldılmalıdır. Bu proses torpağın daha homogen hala gəlməsinə kömək edir və su saxlama qabiliyyətini yaxşılaşdırır. Diskləmə torpaqda yığılmış nəmi saxlayır və əkin üçün daha əlverişli şərait yaradır.

5. Torpağın pH dəyəri və gübrələmə
Torpağın pH dəyəri və qida maddələri balansı əkinlər üçün çox önəmlidir.
Əgər torpağın pH səviyyəsi çox turş və ya çox qələvidirsə, xüsusi tədbirlər görmək lazımdır (məsələn, əhəng tətbiqi).
Gübrələmə zamanı torpağın qida maddələrinə olan ehtiyacı (azot, fosfor, kalium) təyin edilməlidir. Torpaq analizləri bu mərhələdə böyük əhəmiyyət daşıyır.
Məhsuldarlığı artırmaq üçün xüsusilə azotlu gübrələrdən istifadə etmək tövsiyə olunur. Gübrə miqdarı və növü torpağın xüsusiyyətlərinə və əkin bitkisinin ehtiyaclarına uyğun olaraq tənzimlənməlidir.

6. Nəmlik yaradıcı suvarma
Əgər əkin öncəsi torpaqda kifayət qədər rütubətyoxdursa, əkindən əvvəl suvarma aparmaq tövsiyə olunur. Bu, toxumların daha yaxşı cücərməsi və bitkilərin ilkin inkişafı üçün əhəmiyyətlidir. Yüngül torpaqlarda rütubəti saxlamaq daha çətin olduğu üçün burada daha çox suvarmaya ehtiyac ola bilər.

7. Toxum səpinindən əvvəl əlavə hazırlıq işləri
Əgər torpaq kifayət qədər su saxlama qabiliyyətinə malik deyilsə, səpindən öncə kipləşdirmə aparılaraq torpaq bir qədər sıxılmalıdır. Bu, toxumların torpaqla daha yaxşı təmasda olmasını təmin edəcək və cücərmə faizini artıracaq. Bundan əlavə, toxum yatağının möhkəmliyi də toxumların külək və suyun təsirinə qarşı qorunmasına kömək edir.
 
Payızlıq əkinlərdə torpağın hazırlığı vaxtında və düzgün aparıldıqda, məhsulun keyfiyyətinə və məhsuldarlığına böyük təsir göstərir. Hər bir əkin sahəsi üçün torpağın növü və mövcud şəraitə uyğun metodların seçilməsi məhsuldarlığı artıracaq və xərc səmərəliyini yüksəldəcəkdir.